Kolor zmienia wszystko
Fakt, że Bóg stworzył świat bardzo kolorowy jest czymś bardzo optymistycznym. Myślę, że ciężko byłoby nam się odnaleźć we wnętrzach, które nie posiadałyby koloru. Kolor wpływa na to jak widzimy i z jaką intensywnością nasz wzrok kierujemy ku konkretnym partiom. Bardzo dobrze rozumieli to Caravaggio czy Johannes Vermeer van Delft, którzy tworząc obraz przepajali go niematerialnym światłem, którego źródła widz ma się doszukać. Tak to już jest, że światło dzienne wpada w przestrzeń architektoniczną i zabudowuje całość wyrysowując znaczące szczegóły.
Wielu kapłanów w ostatnich latach kompleksowo wyremontowało wnętrza świątyń odmalowując je na nowo, aby przyciągały wiernych do obcowania z tajemnicą eucharystii realizowaną na ołtarzu. Jednym z takich przykładów rzetelnej pracy w doborze koloru i fachowego położenia malatury jest, efekt uzyskany w kościele pod wezwanie św. Krzyża w Przytułach. Kościół modernistyczny w swojej strukturze architektonicznej był mocno zaniedbany. Pomieszana tonacja kolorystyczna zimnych i ciepłych świateł sprawiała, że przeciętny człowiek mógł czuć się nieswojo w takim wnętrzu. Kolor sprawiał, że nie sposób było skupić uwagi na centrum, które stanowi prezbiterium. Walory estetyczne dawnej malatury dawno straciły swój blask, a niefachowe poprawki zakłóciły sposób widzenia całościowego wcześniejszych zamierzeń. Postanowiono wnętrze odzyskać, aby zharmonizować piękno liturgii z kolorową przestrzenią. W tym celu została użyta bardzo wąska gama kolorystyczna od piasku pustyni, przez paloną sienę, do delikatnego brązu. Odpowiednie elementy konstrukcyjne zostały wykreślone kolorem przez co wyodrębniła się struktura budynku. Jednocześnie duże płaszczyzny potraktowano bardzo ciepłą farbą, która oczyściła i nadała szlachetności sakralnemu wnętrzu. Niektóre partie rozjaśniono, aby w ten sposób rozbić płaszczyznę światła wpadającą przez kolorowe witraże.
Efekt przeszedł oczekiwania. Oczyszczona w ten sposób malatura ścian wyodrębniła kolorystyczne piękno witraży, podkreśliła konstrukcję modernistycznego kościoła, a zastosowanie współczesnych polichromii w prezbiterium pozwala wiernemu na skoncentrowanie swojej uwagi w istocie wiary i życiu Kościoła, to jest na Eucharystii. Kolor wbrew pozorom jest elementem rozgrywającym całe wnętrze, decyduje o tym czy człowiek wchodzący do wnętrza zechce tam pozostać na dłużej. Decyzja o zmianie wystroju wnętrza musi być zatem głęboko przemyślana, aby nie naruszyć tego czym żyje ludzka pamięć, a z drugiej strony pozwolić wiernemu na obcowanie z najwyższym wymiarem sztuki. Kolor jest też nośnikiem konkretnych emocji i ma wymiar symboliczny, dlatego we wnętrzu sakralnym musi być wynikiem przemyślanej decyzji, a nie przypadkowego barwienia muru.
Autor: ks. Tomasz Grabowski
