Histolith – ponad 120 lat doświadczeń firmy Caparol
Nasza historia zaczęła się w XIX wieku. Założyciel i właściciel firmy Deutsche Amphibolin-Werke (DAW), Robert Murjahn, już w roku 1895 wynalazł farbę do fasad, której nadał nazwę Murjahns Anstrich-Pulver. Spoiwami w tym produkcie były wapno i kazeina. Zastosowany przez Roberta Murjahna mineralny wypełniacz przyczynił się do znakomitej odporności na warunki klimatyczne oraz do trwałości barw. Sprzedaż farby Murjahns Anstrich-Pulver przekroczyła wszelkie oczekiwania. Farbę tę stosowano nie tylko do zabezpieczania i zdobienia budynków mieszkalnych i komercyjnych, lecz również do budynków reprezentacyjnych.
Potomkowie Roberta Murjahna do dziś rozwijają założenia programowe swojego przod- ka. Zabytki architektury bowiem to wyrażona w kamieniu tradycja i kultura ludzkości, dziedzictwo twórczej działalności naszych przodków. Jak już wspomnieliśmy, firma Caparol zajmuje się ochroną i konserwacją cennych dóbr kultury od swego założenia, czyli od ponad 120 lat. Swymi produktami na bazie wapna i krzemianów od dziesięcioleci przyczynia się do restauracji i renowacji historycznej substancji budowlanej. W całej Europie znajdują się zabytki architektury o wielkiej wartości artystycznej, które zostały odnowione i uzyskały nowy wymiar piękna dzięki produktom marki Caparol. Dokonaliśmy wszechstronnej analizy wcześniej stosowanych produktów i wytwarzamy je dziś ponownie podobnymi metodami jak w przeszłości; dokładając zarazem element nowoczesności. Są to na przykład nasze farby do drewna na bazie oleju lnianego. Praca przy zabytkach architektury skłoniła nas do utworzenia nowej linii produktów – Histolit – którą objęliśmy mineralne produkty najwyższej jakości przeznaczone do konserwacji zabytków. Dzięki temu konserwatorzy zabytków, architekci oraz firmy branży budowlanej otrzymali do dyspozycji program produkcyjny opracowany w jednej firmie i obejmujący wszystkie materiały przeznaczone do renowacji historycznych budowli. Cieszymy się, że w ten sposób możemy przyczynić się do ochrony i konserwacji cennych dóbr kul- tury na całym świecie.
Już przed pierwszą wojną światową na rynek niemiecki weszły takie, znane do dziś produkty, jak Amphibolin oraz Alpinaweis. Ich nazwy pozostały niezmienione do dnia dzisiejszego, ale parametry są wciąż ulepszane. Produkty dzięki swej jakości zdobyły uznanie inwestorów i wykonawców, a marka Caparol zaliczana jest do najbardziej cenionych w branży. Kolejnym kamieniem milowym stało się opracowanie specjalnego spoiwa, które zrewolucjonizowało sprzedaż farb Caparol. Środek ten został opracowany przez dra Roberta Murjahna (wnuk założyciela) w roku 1928 na bazie parafiny, kazeiny i ole- ju drzewnego. Stąd nazwa CA-PAR-OL (kazeina-parafina-olej).
Już od roku 1920 przedsiębiorstwo produkowało szeroką paletę farb krzemianowych na bazie tzw. szkła wodnego. Farby krzemianowe również po drugiej wojnie światowej stanowiły ważną część wciąż rozszerzanej palety produktów. Obecnie Caparol wytwarza specjalne produkty na bazie krzemianu pod wspólną nazwą Histolith, specjalnie dla branży konserwacji zabytków architektonicznych. Świadectwem znakomitych właściwości surowców wchodzących w skład produktów Histolith są niezliczone ilości obiektów referencyjnych, w tym wiele historycznych fasad w Niemczech i w innych krajach. Firmy wchodzące w skład grupy Caparol zaliczają się do największych niemieckich producentów farb i tynków na bazie krzemianu.
Szczególne właściwości farb mineralnych
Niezrównana trwałość
Nieorganiczne (mineralne) wypełniacze oraz pigmenty tworzą razem z tzw. szkłem wodnym potasowym kombinację materiałową nie do pobicia. Kombinacja ta przejmuje od minerałów nadzwyczajną odporność na czynniki atmosferyczne oraz trwałość, których nie zapewnia żaden inny system farb.
Niepalność
System farb Histolith, który wykorzystuje technologię Sylitol, wyróżnia się niepalnością nawet przy bardzo wysokich temperaturach. Właściwość tą zawdzięczają swym mineral- nym składnikom. Według normy DIN 4102-1, można je zaliczać do kategorii A2. W trakcie pożaru produkty z systemu farb Histolith nie wydzielają trujących gazów.
Unikalna technologia Histolith: wysoka dysfuzja pary wodnej (Parametr Sd-H2-O)
Przepuszczalność pary wodnej (wyrażona w metrach jako parametr Sd-H2O – równoważnik oporu dyfuzyjnego) informuje o oporze, jaki stawia wilgoci przegroda budowlana o określonej grubości, porównując ją do rów- noważnej warstwy powietrza. Im mniejsza wartość parametru Sd, tym większa jest przepuszczalność pary wodnej materiałów użytych do wytworzenia powłoki. Farby krzemianowe wykazują się parametrem Sd-H2O = 0,01 m; co zgodnie z normą DIN EN ISO 7783-2 zalicza je do klasy „wysokiej”. Wartość równoważnika oporu dyfuzyjnego Sd informuje, przez porównanie do powietrza, jaki opór stawia parze wodnej określona powłoka. Sd = 0,01 m oznacza, że farba krzemianowa (przy grubości ok 240 µm) stawia opór parze wodnej taki, jak warstwa powietrza o grubości 1 cm – czyli nie stawia go praktycznie wcale.
Równoważnik oporu dyfuzyjnego Sd-H2O jest, oprócz parametru absorpcji wody, najważniejszym fizyko-budowlanym parametrem słu- żącym do oceny farb „otwartych dyfuzyjnie”.
Podwójna krystalizacja
Właściwości farb krzemianowych wynikają z ich zdolności do krystalizacji („skamienienia”) z innymi składnikami mineralnymi. Farby krzemianowe są jedynym systemem farb, który dzięki obecności płynnego krzemianu potasowego („piasku w płynie”) łączy się chemicznie z podłożem i nie tworzą błony, która niejednokrotnie potrafi odspoić się od podłoża. Farby Histolith wiążą się nie tylko z podłożem, lecz również z zawierającymi kwarc wypełniaczami. Nazywamy to podwójnym krzemianowaniem. Efektem jest podwyższona trwałość i odporność na kredowanie. Zapewniają to tylko produkty Histolith wykorzystujące technologię Sylitol.
Niedościgniona różnorodność odcieni
Choć liczba barwników nieorganicznych jest mniejsza w porównaniu z barwnikami organicznymi, to różnorodność odcieni jest absolutnie wystarczająca zarówno do odtworzenia barw historycznych, jak i do kreatywnego projektowania uwzględniającego współczesne trendy kolorystyczne. Przez mieszanie różnych, specjalnie do tego celu wyselekcjonowanych, odpornych na światło pigmentów, powstają coraz to nowe odcienie, które zaspokajają potrzeby nawet najbardziej wymagających projektantów. Odcienie uzyskiwane z tradycyjnych pigmentów wywierają wrażenie naturalności i emanują historyczną autentycznością.
Doskonała odporność na światło
Dzięki zastosowaniu nieorganicznych pigmentów, jak również nieorganicznych spoiw, produkty marki Histolith i Sylitol wyróżniają się znakomitą odpornością na promieniowa- nie elektromagnetyczne (światło widzialne i niewidzialne gołym okiem). Nawet wysokie natężenie promieniowania UV przez długi czas nie prowadzi do blaknięcia intensywnych odcieni. Dlatego barwy na całej elewacji mają ten sam odcień nawet po wielu latach. Wyniki tak zwanego „testu żaluzji” udowadniają, że pod działaniem promieni UV farby Histolith zachowują stabilność barw, co znaczy, że są odporne na promieniowanie słoneczne. Potwierdzają to również testy prowadzone przez firmę Caparol w Stambule (Turcja). Firma od lat prowadzi w tym miejscu badania swoich produktów przeznaczonych na elewacje, gdyż koncentracja skrajnie niekorzystnych warunków dla farb fasadowych jest w tym miejscu ogromna (słońce, słona bryza, spaliny, itp.).
Ekologia
Farby krzemianowe zgodne z normą DIN 18363 składają się z potasowego szkła wodnego w postaci stałej lub ciekłej, nieorganicznych pigmentów oraz mineralnych wypełniaczy – wszystkie te materiały nie są produkowane z ropy naftowej – są po prostu ekologicznie naturalne i przyjazne dla środowiska. Naturalność pochodzenia i nieszkodliwość dla środowiska rozciąga się od metod pozyskania surowców, przez ich przetwarzanie, aż do utylizacji odpadów. Farby krzemianowe i wapienne można utylizować tak, jak zwyczajny gruz budowlany. Wartość dla środowiska jest obecnie priorytetem dla firmy DAW. Odnawiając „stare”, chcemy tworzyć to, co „nowe” tak, aby nie szkodzić naturze.
Grzyby i algi
Wytwarzane na bazie krzemianu lub wapna farby Histolith do wnętrz są odporne na rozwój grzybów i alg. Tę wyróżniającą je właściwość gwarantują po pierwsze: wysoki odczyn zasadowy (alkaliczność), po drugie: wysoka przepuszczalność pary wodnej. Rozwojowi grzybów sprzyjają wilgoć i podłoże z organiczną pożywką. Ponieważ przy zastosowaniu farb Histolith wilgoć szybko się ulatnia, ściany pozostają suche; ze względu na mineralny skład farb nie istnieje pożywka umożliwiająca rozwój pleśni. Jest to ważne zarówno dla farb elewacyjnych, jak i wewnętrznych. Ponadto, produkty Histolith wyróżniają się ekonomicznością zastosowania. Niewielki wysiłek przy malowaniu i znakomita trwałość produktów Histolith sprawiają, że są to doskonałe systemy farb o wysokiej jakości. Kolejną istotną właściwością, jest łatwość obróbki.
Podwójna krystalizacja farby Histolith
Farby krzemianowe są jedynym systemem farb, który dzięki zawartości spoiwa, czyli ciekłego krzemianu potasowego (potasowe szkło wodne), chemicznie łączy się z podłożem. Ten chemiczny proces wiązania zachodzący w farbach krzemianowych określany jest alternatywnymi nazwami:
- krystalizacji,
- sylifikacji,
- krzemianowania.
Wiązanie to zachodzi zawsze po naniesieniu farby krzemianowej na mineralne podłoże. Dla uzyskania wymaganej grubości powłoki farby nie wystarcza dodanie pigmentów do potasowego szkła wodnego. Aby otrzymać pożądane wypełnienie i grubość warstwy, które są niezbędne dla wyrównania powierzchni i uzyskania trwałości powłoki, do farby dodaje się „wypełniacze”. Jest to z reguły kreda i inne substancje zawierające wapń, które nie reagują z krzemianem sodowym. Wapienne wypełniacze ulegają rozpuszczeniu przez kwaśne deszcze, pigmenty są uwalniane, co w przypadku jasnych odcieni określane jest jako kredowanie.
Dla poprawienia trwałości farby krze- mianowej niezbędne jest zastąpienie wypełniaczy wapiennych przez mączkę kwarcową. Kwarcowy komponent reaguje z potasowym szkłem wodnym w taki sam sposób, jak potasowe szkło wodne reaguje z kwarcowym podłożem. Dzięki temu w krzemianowych farbach Histolith wytwarza się:
- znacznie wyższa odporność na ścieranie,
- zauważalnie wyższa odporność na kre- dowanie,
- wzmocnienie odporności na utratę koloru.
Proces wiązania produktów Histolith posiadających mineralną bazę i zawierających wypełniacze na bazie kwarcu nazywamy więc „podwójną sylifikacją”. Dzięki temu procesowi farby Histolith wykazują znacznie dłuższy okres eksploatacji w porównaniu do farb tradycyjnych. Dotrzymanie wymaganego przez recepturę farby znacznego stopnia rozdrobnienia kwarcowych składników, kombinacji pigment-wypełniacz, wymusza stosowanie w procesie produkcyjnym skomplikowanych procesów technologicznych. W jego trakcie następuje przeróbka (zmielenie) kwarcu w zamkniętym reaktorze na mączkę kwarcową oraz wymieszanie jej z pigmentami w celu otrzymania określonej kombinacji pigment wypełniacz. Proces ten wymaga rygorystycznego przestrzegania zaawansowanego technicznie reżimu technologicznego.
Firma Caparol wykorzystuje w praktyce tę innowację i obecnie oferuje rodzinę produktów Histolith, jedyny w swoim rodzaju krzemianowy system farb, który w porównaniu z innymi farbami krzemianowymi wyróżnia się nadzwyczaj długim czasem eksploatacji przy wyraźnie lepszej odporności na kredowanie. Dodatkowo, co jest niezmiernie ważne dla wykonawców, farby Caparol – Histolith są stosunkowo łatwe w aplikacji nawet w temperaturach granicznych i dają gwarancję powtarzalności faktury i barwy.
Dzisiejszy świat renowacji zabytków ceni doskonałe właściwości farb krzemianowych. Konserwatorzy, projektanci, wykonawcy i wła- ściciele obiektów historycznych dobrze znają jakość farb sylikatowych. Farby zolowo-krzemianowe mają jeszcze lepsze właściwości i jeszcze więcej zalet; są jednocześnie całkowicie mineralne, naturalne i przyjazne dla środowiska, a jednocześnie nadają się do aplikacji zarówno na powierzchnie mineralne, jak i na inne podłoża, np. na farby dyspersyjne, tynki akrylowe, farby sylikonowe. Unikatowość tych farb polega na zastosowaniu wyjątkowej kombinacji spoiw mineralnych: zolu krzemionkowego, płynnego węglanu potasu i płynnego węglanu litu, przy niewielkiej stabilizacji dyspersją (< 5% wg VOB DIN 18363). Ciekawy jest tu fakt, że zarówno zol krzemionkowy, jak i szkło wodne potasowe dopigmentowane (zabarwione np. na biało) same z siebie nie mają praktycznie żadnej przyczepności do podłoża z tworzywa sztucznego. Natomiast kombinacja tych spoiw gwarantuje wyjątkową przyczepność.
Przykładem takiej farby w ofercie Histolith – Caparol jest farba Histolith© Sol-Silikat. Produkt ten oparty o kombinację wyżej wymienionych spoiw wykazuje zadziwiającą zdolność do podwójnego wiązania się z podłożem: w sposób fizyczny (adhezja) i chemiczny (sylifikacja). Farba ta jest nie tylko uniwersalna przez swoją nadzwyczajną przyczepność do różnych podłoży, ale jest także wysoce paroprzepuszczalna (równoważnik oporu dyfuzyjnego Sd = 0,01 m, klasa V1 wg PN-EN1062-1) i jednocześnie odporna na nasiąkanie wodą 0,09 kg/m2/h, klasa W3 wg PN-EN 1062-1). Pomalowana powierzchnia otrzymuje dodatkowo estetyczną, matową strukturę. Z powyższego opisu wyłania nam się obraz materiału technologicznie niemal doskonałego, a jednocześnie ekonomicznego.
Program Histolith obejmuje również tynki wewnętrzne i zewnętrzne, na podłoża zawilgocone (WTA) i suche, masy szpachlowe, farby i tynki wapienne, farby do renowacji drewna i metalu. Stosując materiały Histolith, można wykonać renowację praktycznie każdego budynku historycznego. Jednakże specjalnością firmy Caparol są od 120 lat produkty na fasady. Materiały fasadowe cieszą się uznaniem konserwatorów, wykonawców i inwestorów w całej Europie. Ogromna i stale rosnąca liczba budowli, na których zostały zastosowane, potwierdza ich doskonałe właściwości użytkowe. Wśród materiałów elewacyjnych, dostępnych na rynku polskim, na szczególną uwagę zasługują, wyróżniające się swoją jakością, farby i grunty, poczynając od dwukomponentowej farby Histolith Kristalin, przez farbę Histolith Asenquarz, a kończąc na niezwykłej farbie krzemianowej Histolith© Sol-Silikat – idealnej do renowacji zabytków. Oferta firmy Caparol, oprócz programu Histolit, obejmuje także nowoczesne farby o niezwykłych właściwościach, oparte o spoiwa krzemoorganiczne (sylikonowe), takie jak AmphiSilan-Plus, czy też ThermoSan NQG (jedna z najbardziej zaawansowanych technologicznie farb na rynku).
