Plebania niskoenergetyczna
Wybór projektu plebanii, czy budynku parafialneg to ważna decyzja, którą warto podjąć z pełną świadomością jej długofalowych efektów. Te najbardziej odczuwalne dotyczą komfortu przebywania i kosztów eksploatacji budynku. Satysfakcjonujące wyniki w obu zakresach oferują domy niskoenergetyczne. Jedną z pracowni projektujących tego rodzaju budynki są Domy Czystej Energii.
Co wyróżnia budynki niskoenergetyczne?
Najbardziej charakterystyczną cechą budynków niskoenergetycznych, jak wskazuje ich nazwa, jest niskie zapotrzebowanie na energię potrzebną do ogrzewania i wentylacji pomieszczeń. Aktualnie wartość tego wskaźnika nie może przekraczać 40 kWh/m2 w ciągu roku, czyli jest blisko trzykrotnie niższe, niż w przypadku standardowych budowli. Odpowiada to spaleniu 4 litrów oleju opałowego lub 4 m3 gazu na każdy metr kwadratowy powierzchni ogrzewanej w ciągu roku.
Tak dobre wyniki, a tym samym duże oszczędności gwarantuje tylko dobrze zaprojektowany budynek niskoenergetyczny, a więc spełniający kilka istotnych warunków. Przede wszystkim powinien być dostosowany do warunków działki, by jak najlepiej wykorzystać jej potencjał. Istotny jest więc klimat panujący w danym regionie, ukształtowanie terenu, na którym leży działka, jej nasłonecznienie i zacienienie, kierunki najintensywniej wiejących wiatrów.
- Położenie względem stron świata warunkuje usytuowanie budynku niskoenergetycznego na działce – po stronie południowej planuje się przeszklenia o większej powierzchni, niż w pozostałej części budynku, by w łatwy sposób pozyskiwać ciepło pochodzące z energii słonecznej. Przewiduje się okna energooszczędne, by nie dopuścić przez nie do zbyt dużychstrat energii – wyjaśnia Sławomir Rataj z pracowni projektowej Domy Czystej Energii.
Od położenia działki budowlanej, lokalizacji wjazdu, sąsiadującej zabudowy i roślinności – zwłaszcza wysokich drzew ściśle zależy program funkcjonalny domu (czyli rodzaj, wielkość i rozkład pomieszczeń). Należy on do podstawowych kryteriów wyboru każdego projektu (niezależnie od standardu energetycznego), jednak w przypadku budynku niskoenergetycznego odgrywa rolę szczególną, bo również musi być dopasowany do warunków terenu, na którym leży działka budowlana. Zgodnie z zasadami projektowania niskoenergetycznego pomieszczenia wymagające więcej ciepła i światła od pozostałych planuje się po stronie południowej, niewymagające światła – po stronie północnej. Prawidłowy rozkład pomieszczeń uwzględnia ich zróżnicowane zapotrzebowanie na temperaturę ze względu na pełnioną funkcję. Te, które dla zachowania komfortu cieplnego wymagają wyższej temperatury, powinny znaleźć się w środku, być otoczone przez inne, najlepiej również ogrzewane pomieszczenia.
- Budynki projektowane jako niskoenergetyczne cechują się prostą architekturą i zwartą bryłą, materiały zaś, z których mają być wykonane, wyróżniają się wysoką jakością i niskim wskaźnikiem przenikalności cieplnej. W jednakowym stopniu dotyczy to zarówno produktów do budowy ścian zewnętrznych, izolacji dachu, jak i stolarki okiennej i drzwiowej. Dzięki temu redukuje się ryzyko wystąpienia mostków termicznych. Ponadto, aby zapobiec dostawaniu się zimnego powietrza do wewnątrz, a tym samym by uniknąć strat ciepła, budynki niskoenergetyczne posiadają podwyższoną szczelność powietrzną przebić powłoki zewnętrznej i wszystkich przegród w miejscach połączeń (dachu, ścian, podłóg, okien i drzwi zewnętrznych) – opowiada Sławomir Rataj.
Budynki wentylowane są z użyciem wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła, co zapewnia wysoką jakość powietrza dzięki stałej jego wymianie we wszystkich pomieszczeniach przy jednoczesnej minimalizacji strat energii.
Ostateczny projekt budynku niskoenergetycznego jest efektem współpracy projektantów wszystkich branż od początku powstawania jego koncepcji. Ta współpraca jest konieczna, by dobrać dla konkretnej inwestycji najlepsze, zoptymalizowane pod wieloma kryteriami rozwiązania projektowe. Ważnym przykładem integracji rozwiązań są zastosowane w budynkach wysokosprawne urządzenia grzewcze, takie jak np. kotły kondensacyjne, lub urządzenia czerpiące energię potrzebną do ogrzewania pomieszczeń i wody użytkowej z odnawialnych źródeł energii (należą do nich np. pompy ciepła, kolektory słoneczne). Ich wzajemne dostosowanie pozwala ponadto na łatwe sterowanie i zarządzanie nimi.
W domach niskoenergetycznych (również plebaniach) zakłada się również wykorzystanie energooszczędnych urządzeń AGD i RTV, takiegoż oświetlenia oraz rozwiązań umożliwiających racjonalne zużycie wody (poprzez planowanie systemów wykorzystania wody deszczowej, zastosowanie odpowiedniej armatury łazienkowej).
Zalety niskoenergetyczne plebanii
Wybór projektu domu niskoenergetycznego powstałego przy zachowaniu wszystkich zasad wiąże się z szeregiem korzyści. Zaleta odczuwalna dla domowego budżetu, istotna przy wciąż rosnących cenach ogrzewania, związana jest z niskimi kosztami eksploatacji plebani. Roczny koszt ogrzewania jest kilkakrotnie niższy w porównaniu do analogicznych kosztów w budynku typowym, w którym rocznie zużywa się 10-12 l oleju opałowego lub 10-12 m3 gazu ziemnego na każdy metr kwadratowy powierzchni ogrzewanej (w budynku niskoenergetycznym – 2-4 l oleju opałowego lub 2-4 m3 gazu ziemnego). Jeszcze jaskrawiej oszczędności widać w zestawieniu z ogrzewaniem w budynku powstałym w latach 70. i 80., gdzie zużycie surowców energetycznych wynosi odpowiednio 20-25 l oleju opałowego lub 20-25 m3 gazu ziemnego na każdy metr kwadratowy powierzchni ogrzewanej.
Dzięki wysokiej termoizolacyjności materiałów i szczelności powietrznej budynki niskoenergetyczne cechuje komfort cieplny, który charakteryzuje się m.in. małymi zmianami dziennymi i rocznymi temperatur, a wysokiej jakości szczelne przegrody zapewniają komfort akustyczny, chroniąc przed hałasem z zewnątrz.
Wentylacja mechaniczna gwarantuje wysoką jakość powietrza – jest ono czyste i świeże, wolne od kurzu i zapachów, a więc przyjazne dla alergików, zdrowe, bo nienarażone na ryzyko wystąpienia i rozwoju pleśni (dzięki redukcji wzrostu wilgotności względnej w pomieszczeniach).
Budynki niskoenergetyczne oznaczają wreszcie korzyści dla środowiska naturalnego – dzięki stosowanym w nich rozwiązaniom zużywają mniej energii (zarówno ze źródeł odnawialnych, jak i nieodnawialnych), a także emitują mniej dwutlenku węgla do atmosfery.
Fotowoltaika w obiekcie sakralnym
Sanktuarium Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Jaworznie jest przykładem obiektu sakralnego, który stał się producentem energii elektrycznej. Na dachu zainstalowano 312 paneli fotowoltaicznych, które pozwalają przekształcać promieniowanie słoneczne w energię elektryczną.
Instalacja fotowoltaiczna, która stanęła w 2011 roku na dachu kościoła w Jaworznie to największa z czterech zarejestrowanych obecnie w kraju. To pierwszy w Polsce kościół, którego proboszcz i Rada Parafialna zdecydowała się zamontować na dachu świątyni instalację fotowoltaiczną oświetlająca i ogrzewającą obiekty kościelne.
Początkowo koncepcja budziła mieszane emocje wśród parafian. Dziś Sanktuarium jest nie tylko miejscem kultu Matki Boskiej, ale staje się też miejscem wycieczek inżynierów i ekologów.
W okresie letnim, kiedy produkcja energii jest wyższa od zapotrzebowania obiektu, nadmiar jest sprzedawany do sieci energetycznej. Produkcja energii z całej instalacji w słoneczny dzień wynosi 300-400 kWh. Rocznie daje to ok 65 tys. kWh. Umożliwia to nie tylko oświetlenie kościoła i dzięki ogrzewaniu podłogowemu utrzymanie stałej - ok 9 stopni temperatury w pomieszczeniach, ale także ogrzanie wszystkich ławek w kościele.
- Takich i podobnych nowatorskich rozwiązań jest coraz więcej.Zainteresowane osoby zachęcam do kontaktu z naszą pracownią zarówno w kwestii projektu budynku niskoenergetycznego, jak i montażu instalacji fotowoltaicznej na obiekcie sakralnym lub plebani. – mówi Sławomir Rataj z pracowni projektowej Domy Czystej Energii.
Stojąc przed decyzją wyboru projektu plebanii, warto zapoznać się z wachlarzem, jaki oferuje dzisiejszy rynek, by zdecydować się na projekt spełniający nasze oczekiwania nie tylko pod względem wizualnym. Budynek ma zapewnić jego użytkownikom komfort. Pamiętajmy, że liczą się również rachunki za stale drożejącą energię. Budynek niskoenergetyczny dzięki zwartej bryle, szczelności, zastosowaniu materiałów wysokiej jakości i wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii (np. paneli fotowoltaicznych, pompy ciepła lub kotła na biomasę), przyczynia się do niedrogiej eksploatacji.
Autor: Justyna Wojciechowska
Domy Czystej Energii Sp. z o.o.
e-mail:
web: www.grupa-dce.pl
tel.: 71/ 707 28 06, mobile: 696 032 237